მეცნიერთა საერთაშორისო ჯგუფმა ამერიკიდან და სამხრეთ აფრიკიდან განაცხადა ტუბერკულოზის გამომწვევის გენომის გაშიფვრის სამუშაოების წარმატებით დასრულების შესახებ.
მკვლევარების მიერ მიღებული იქნა ინფორმაცია როგორც ჩვეულებრივი, ანუ მედიკამენტებისადმი მგრძნობიარე ბაქტერიის გენეტიკური სტრუქტურის შესახებ, ასევე მისი სახესხვაობების შესახებ - მრავალრიცხოვანი მედიკამენტების მიმართ რეზისტენტული (multi-drug resistant, MDR) და დაავადების განსაკუთრებით სახიფათო ფორმის - ფართე მედიკამენტოზური რეზისტენტობის მქონე (extensively drug resistant, XDR) ტუბერკულოზის გამომწვევის გენეტიკური სტრუქტურის შესახებ.
ტუბერკულოზი, რომელსაც იწვევს ბაქტერია - Mycobacterium tuberculosis, ფართოდ არის გავრცელებული: 2005 წელს გამოვლენილი იქნა ინფექციის 8,8 მლნ ახალი შემთხვევა და აღირიცხა ამ დაავადების მიზეზით დაღუპული 1,6 მლნ ადამიანი. გარდა ამ ინფექციის ჩვეულებრივი სახეებისა, მთელს მსოფლიოში ვრცელდება მუტანტური ფორმები, რომლებიც რეზისტენტულნი არიან მედიკამენტების მიმართ - MDR და XDR.
ჯანმო-ს შეფასებით, პლანეტის 500 ათასამდე მაცხოვრებელი დაავადებულია MDR-ტუბერკულოზითა. სპეციალისტები აღნიშნავენ, რომ ეს უკანასკნელი რეზისტენტულია ყველა ცნობილი პრეპარატის მიმართ და ახასიათებს სიკვდილიანობის ყველაზე მაღალი დონე - 85%.
მეცნიერები ბროადის ინსტიტუტიდან (Broad Institute), ჰარვარდის ჯანდაცვის სკოლიდან (აშშ) და ნელსონ მანდელას სამედიცინო სკოლიდან (სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა) სწავლობდნენ XDR-ტუბერკულოზის შტამის გენომს, რომელმაც ამ ბოლო დროს სამხრეთ აფრიკის ერთ-ერთ პროვინციაში (KwaZulu-Natal) დაავადების აფეთქების შედეგად 50-ზე მეტი ადამიანის სიცოცხლე შეიწირა.
Mycobacterium tuberculosis გენომის 4 მლნ წყვილი ნუკლეოტიდის გაშიფვრისას გამოყენებული იქნა დნმ-ის სეკვენირების განსაკუთრებული ტექნოლოგია, რომელიც საშუალებას იძლევა ერთდროულად იქნას ”წაკითხული” დნმ-ის ასობით მილიონი ნუკლეოტიდი. მეცნიერებმა გამოავლინეს, რომ მედიკამენტებისადმი მდგრადი და მგრძნობიარე ბაქტერიები გენეტიკური თვალსაზრისით უმნიშვნელოდ განსხვავდებიან ერთმანეთისაგან: მათ შეძლეს აღმოეჩინათ მხოლოდ დნმ-ის რამდენიმე ათეული უმნიშვნელო ცვლილება. ზოგიერთი ცვლილება შეეხებოდა გენებს, რომელთა როლიც მედიკამენტებისადმი რეზისტენტობაში უკვე იყო ცნობილი. სხვა ცვლილებები აღმოჩენილი იქნა ახალ, მანამდე უცნობ გენებში.
ტუბერკულოზის გამომწვევის გენომის გაშიფვრის შედეგები მაშინვე, სამეცნიერო ჟურნალებში პუბლიკაციების განთავსებამდე, იქნა წარმოდგენილი ინტერნეტში - ბროადის ინსტიტუტის ვებ-გვერდზე და ტუბერკულოზის შესახებ არსებულ მონაცემთა ბაზაში. მეცნიერები იმედოვნებენ, რომ მოხდება ამ შედეგების გამოყენება ტუბერკულოზის წინააღმდეგ ბრძოლის ახალი ეფექტური მეთოდების შემუშავებისათვის. გარდა ამისა, ეს მონაცემები შეიძლება გამოყენებული იქნას ტუბერკულოზის მედიკამენტებისადმი რეზისტენტული ფორმის სადიაგნოსტიკო ექსპრეს-ტესტის შესაქმნელად.
http://Medportal.ru
2007.11.26
