აშშ მკვლევარებმა მასაჩუსეტსის ჰოსპიტალიდან შეიმუშავეს ღვიძლის უკმარისობის სამკურნალო, ახალი მეთოდი, რომელიც დაფუძნებულია ანთებითი იმუნური რეაქციის დაქვეითებაზე ძვლის ტვინის ღეროვანი უჯრედების დახმარებით.
ჯერ-ჯერობით ამ ტექნოლოგიის გამოცდა მოხდა მხოლოდ ცხოველებში, მაგრამ თუ ის ადამიანებშიც გაამართლებს, შესაძლებელი გახდება მრავალი სიცოცხლის გადარჩენა.
ეს მეთოდიკა პაციენტს დაეხმარება იქამდე, სანამ შესაძლებელი გახდება შესაფერისი დონორული ორგანოს პოვნა. ამასთან ერთად, პაციენტის ორგანიზმში შეიქმნება ისეთი ოპტიმალური გარემო, რაც ხელს შეუწყობს მისი საკუთარი ღვიძლის უჯრედების რეგენერაციას.
ღვიძლი წარმოადგენს ერთადერთ შინაგან ორგანოს, რომელსაც რეგენერაციის კარგი უნარი გააჩნია. თუმცა, ძლიერი დაზიანების, მაგალითად ტრავმის ან ჰეპატიტის დროს, ეს უნარი არასაკმარისია. ასეთ შემთხვევებში ვითარდება ღვიძლის უკმარისობა, რომლის საბოლოო სტადიაში პაციენტის სიცოცხლის გადარჩენის ერთადერთ გზას დონორული ღვიძლის გადანერგვა წარმოადგენს.
დონორული ორგანოების რაოდენობა საკმაოდ შეზღუდულია. ამასთან, ტრანსპლანტაციის შემდეგ, პაციენტმა მთელი სიცოცხლის განმავლობაში უნდა მიიღოს იმუნოსუპრესანტები – მედიკამენტოზური საშუალებები, რომლებიც თრგუნავენ იმუნურ სისტემას, რათა ადგილი არ ჰქონდეს დონორული ორგანოს უკუგდებას.
ზოგიერთი პაციენტისათვის კარგ დამხმარე საშუალებად ითვლება ე.წ. “ხელოვნური ღვიძლის” აპარატები, მაგრამ ამ მოწყობილობებში საკმაო რაოდენობით უნდა იყოს ღვიძლის მუდმივად განახლებადი, ცოცხალი უჯრედები – ჰეპატოციტები, სასურველია ადამიანის. მათი საკმარისი რაოდენობით მიღება კი მეტად პრობლემატურია.
ამერიკელმა მეცნიერებმა გამოიყენეს ძვლის ტვინის მეზენქიმალური ღეროვანი უჯრედები. დადგინდა, რომ ამ უჯრედებს იმუნური რეაქციების დაქვეითების უნარი გააჩნიათ. მეზენქიმალურ უჯრედებს იღებენ ძვლის ტვინიდან, ხოლო მათ გამრავლებას კი ლაბორატორიულ პირობებში ახდენენ.
მეცნიერებმა ამ უჯრედების შეყვანა საცდელ თაგვებში რამდენიმე გზით განახორციელეს.
ყველაზე ნაკლებად ეფექტური აღმოჩნდა მათი უბრალო შეყვანა ღვიძლში. თუმცა ამ უჯრედების მიერ გამოყოფილმა ნივთიერებებმა შეამცირეს ანთებითი პროცესები ღვიძლში და შეაჩერეს მისი უჯრედების კვდომის პროცესი.
მეზენქიმალური ღეროვანი უჯრედების ბიორეაქტორის დახმარებით შეყვანამ ასევე მნიშვნელოვნად გააუმჯობესა ცხოველების მდგომარეობა; მათი გადარჩენის პროცენტული მაჩვენებლი 14%-დან 71%-მდე გაიზარდა.
თეორიულად პაციენტებში უნდა მოხდეს ამ უჯრედების მიერ გამოყოფილი ნივთიერებების შეყვანა, რომლებიც შეაჩერებენ ღვიძლის უჯრედების კვდომას და მისცემენ მას რეგენერაციის საშუალებას. თუ ეს ვერ მოხერხდება, მეცნიერები ვარაუდობენ ბიორეაქტორის გამოყენებას, რომელიც შეიცავს მეზენქიმალურ ღეროვან უჯრედებს. ეს კი საშუალებას მისცემს პაციენტს, დაელოდოს ტრანსპლანტაციას.
კვლევის შედეგები გამოქვეყნდა ჟურნალში “PLOS One”.
http://www.medlinks.ru
2007.10.24
